एजेन्सी २६ साउन । जापानको राजधानी टोक्योमा ओलम्पिक सम्पन्न भयो । ओलम्पिकमा सम्झनलायक धेरै कुरामध्ये प्रतिष्पर्धामा ३१ वर्षीय खेलाडी लिन्से फ्लेचको सहभागिता थियो । लिन्सेलाई आफू टोक्यो ओलम्पिकका लागि योग्य छैन भन्ने लाग्थ्यो । यसको कारण थियो उनको गर्भावस्था ।
तैपति उनले टोक्यो ओलम्पिकमा सहभागी हुन प्रतिज्ञा गरिसकेकी थिइन् । गर्भावस्थामै ओलम्पिकमा प्रतिस्पर्धा गरेर प्रमाणित गर्नेबारे उनले आफ्नो मनसाय बनाइसकेकी थिइन् । ओलम्पिकमा सहभागी हुन उनले विभिन्न परिक्षणका चरणहरु पार गरिन् । नभन्दै लिन्सेले १८ हप्ताको गर्भवति हुँदा टोक्यो ओलम्पिकमा अमेरिकाको तर्फबाट हेप्थोलोनमा प्रतिस्पर्धा गरिन् । यद्यपि १०० मिटरको लाइन पार गर्न नपाउँदै उनी असफल बनिन् ।
गर्भावस्था आफैँमा जटिल र संवेदनशील अवस्था हो । गर्भावस्थामा भारी काम गर्नु हुँदैन, जटिल व्यायाम् गर्नु हुँदैन, जतिसक्दो धेरै आराम गर्नुपर्छ । र आराम चाहिन्छ । गर्भावस्थाको पहिलो ३ हप्तादेखि ३ महिना भएपछि पनि महिलाले गर्ने बाह्य काममा लगभग प्रतिबन्ध नै लगाइन्छ । तर संसारमा यस्ता साहसी महिला छन्, जो आफू गर्भवती हुँदा पनि विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद प्रतिस्पर्धामा भाग लिएका छन् ।
एलिसिया मोन्टानो
सन् २०१४ को ओलम्पिक सुरु हुनुभन्दा करिब ६ हप्ताअघि खेलाडी एलिसिया मोन्टानोले अमेरिकी च्याम्पियनसिपमा प्रवेश गरिन् । अमेरिकी आउटडोर ट्रयाक एण्ड च्याम्पियनसिप ८ सय मिटर च्याम्पियनमा पाँचौ पटकसम्म आफ्नो नाम राख्न सफल खेलाडी हुन्, मोन्टानो । सन् २०१४ को ओलम्पिकमा उनी खुब चर्चामा आइन् । ८ महिनाको गर्भवती भएर पनि दौडमा सफल हुनु नै उनी चर्चामा आउनुको मुख्य कारण थियो । ८ महिने गर्भवतीको समयमा आफू दौडमा कसरी सहभागी हुन सफल भइन्, त्यसताका आफूले गर्नुपरेको संघर्षबारे उनले एक भिडियोमार्फत बताएकी छन् ।
‘गर्भावस्थाको पूरै समय मैले दौडमा बिताएँ । र महशुस गरें कि गर्भवती हुँदा पनि मैले दौडको सबै प्रक्रिया राम्रोसँग पूरा गरेँ । मलाई साँच्चै नै राम्रो लागेको छ’ २०१४ मा क्यालिफोर्नियाको साक्रामेन्तो कालिफमा आयोजित प्रतियोगितामा सहभागी भएपछि रिपोर्टरहरुसँग उनले भनेकी छन्, ‘दौड्नका लागि मसँग पर्याप्त समय नभकोले त्यसबेला म सामान्य मात्र दौड्न सक्छु लागेको थियो । दौडमा सफल हुन्छुझैँ लागेको थिएन । तर फेरि सोचेँ, ‘गर्भावस्थामा ८ सय मिटरको दौड च्याम्पियन जित्ने पहिलो महिला बन्नुपर्छ’ । अनि मैले प्रतिस्पर्धामा भाग लिएँ र मेरो त्यो चाहना र इच्छाशक्तिले सफलता दिलायो ।’
मोन्टानोले बनाएका अघिल्ला चारवटा रेकर्डहरुका कारण उनले गर्भावस्थाका बाबजुद पनि सो प्रतिस्पर्धामा प्रवेश पाएकी थिइन् । प्रतियोगितामा सहभागी हुनुअघि उनले आफ्ना डाक्टर र सुडेनीहरुसँग सल्लाह पनि लिइन् । त्यसबेला मोन्टानो ३८ हप्ताकी गर्भवती थिइन् । उनका डाक्टर र सुडेनीले इन्कार गर्नुको सट्टा प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुन झन् धेरै प्रोत्साहन दिए ।
‘गर्भावस्थामा दौडमा सहभागी हुँदा बाह्य संसारले के सोच्ला, कसैले मेरोबारेमा के भन्ला भन्नेबारे मैले मेरा सारा डरहरुलाई पन्छाइदिएँ । आफू र आफ्नो गर्भमा रहेको बच्चाको लागि व्यायाम् गरिरहेको थिएँ । आफ्नो गर्भावस्थालाई व्यवस्थित गरेर अघि बढेको थिएँ । जसले गर्दा मलाई प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुन सहज बनाइदियो’ मोन्टानोले भनेकी छन् ।
साक्रामेन्तोमा अवस्थित हर्नेट स्टेडिममा आयोजित दौड प्रतिस्पर्धामा सहभागी भएपछि मोन्टानाले साक्रामोन्तो राज्यका तर्फबाट स्ट्यान्डिङ अभियसन पनि प्राप्त गरेकी थिइन् । स्ट्यान्डिङ अभियसनले आफूलाई थप हौसला प्रदान गरेको बताउँदै उनले भनेकी छन्, ‘मेरो बारे अरुले धारणा बनाएको र मुल्यांकन गरेको मलाई मन पर्दैन । बाहिरी धारणाहरुकै कारण मैले आफ्नो भित्री मनदेखिको इच्छा पनि मार्न सक्दिनँ । म जे बन्न चाहन्छु त्यो प्राप्त गरेरै छोड्छु ।’
२८ वर्षीया मोन्टानोलाई सुरुवातमा लागेको थियो कि आफू पहिलो राउन्डमै बाहिरिन्छु । तर उनले आफू बाहिरिने पिरभन्दा बढी प्रतिस्पर्धामा आफ्नो सहभागीतालाई एक उत्सवको रुपमा मनाइन् । ‘हामीले मानिसको जीवनलाई विभिन्न चरणमा राखेर हेर्न सक्छौँ । चाहे पेशागत खेलाडी होस् या अरु नै व्यक्ति, हरेकको जिवनको संघर्ष र भोगाइ वास्तविकता भन्दा फरक नै देखिन्छ ।
यस्तोखाले परिस्थिती पुरुषभन्दा महिलामा झन् बढी देखिन्छ । भोगाइ र वास्तविकता जस्तासुकै किन नहुन् आफ्नो लक्ष्य र चाहना प्राप्त भए पनि नभए पनि आफ्नो सहभागीतालाई उत्सवको रुपमा लिनुपर्छ’ मोन्टानोले भनेकी छन् ।
मोन्टानोले ८ सय मिटर लामो पाँचौ ओलम्पिक रनर अप २८ वर्षको उमेरमा पूरा गरिन् । चौथौ रनर अप सन् २०११ मा पुरा गरिन् भने सन् २०१३ मा वल्र्ड च्याम्पियनसिप बनिन् । सन् २०१४ मा ८ महिनाको गर्भावस्थामा उनी दौडमा सहभागी बनिन् । सन् १९८८ मा किम ग्यालेगेरले ब्रोन्ज मेडल जितेपछि ओलम्पिकमा कुनै पनि अमेरिकी महिलाले ८ सय मिटर लामो मेडल जितेका छैनन् । किमपश्चात सो मेडल जित्ने महिला खेलाडी मोन्टानो बनिन् । उक्त प्रतिस्पर्धामा मोन्टानोलाई ‘वन्डर वुमेन’ क्राउन दिइयो ।
लिन्से फ्लेच
३१ वर्षीया अमेरिकी खेलाडी लिन्सेलाई लाग्ने गर्थ्यो कि आफू टोक्यो ओलम्पिक्स २०२१ को लागि योग्य छैन । उनी योग्य हुन नसक्नुको कारण थियो, उनको गर्भावस्था । तर टोक्यो ओलम्पिकमा सहभागी हुन उनले आफूसँगै प्रतिज्ञा भने गरिसकेकी थिइन् । गर्भावस्थामै ओलम्पिकमा प्रतिस्पर्धा गरेर प्रमाणित गर्नेबारे उनले आफ्नो मनसाय बनाइसकेकी थिइन् । ओलम्पिकमा सहभागी हुन उनले विभिन्न परिक्षणका चरणहरु पार गरिन् ।
नभन्दै लिन्सेले टोक्यो ओलम्पिक्समा अमेरिकको तर्फबाट हेप्थोलोनमा प्रतिस्पर्धा गरिन् । १०० मिटरको लाइन पार गर्न नपाउदै उनी असफल बनिन् । प्रतिस्पर्धाको क्रममा लिन्से १८ हप्ताको गर्भावस्थामा थिइन् ।
‘१८ हप्ताको गर्भावस्था हुँदा मानसिक रुपमा आफुलाई प्रतिस्पर्धाको लागि तयार पार्न निकै कठिन थियो तर मलाई यति पनि थाहा थियो कि महिलाहरु जस्तोसुकै अवस्थामा पनि योग्य बन्न सक्छन् । हामीले जस्तोसुकै अवस्थामा पनि अघि बढ्न सक्नुपर्छ’ लिन्सेले भनेकी छिन्, ‘त्यसपछि मैले प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुन परिक्षण खेल खेल्नुपर्छ भनेर निर्णय गरे । प्रतिस्पर्धामा सफल हुन नसकेपनि मैले ठुलो पाठ सिके । त्यो हो, ‘एक च्याप्टर बन्द हुनु भनेकै अर्को च्याप्टरको सुरुवात हुनु हो । आफुले आफुलाई अयोग्य ठान्नुहुन्न ।’
सेरेना विलियम्स
अमेरिकी टेनिस खेलाडि सेरेनाले आफू गर्भावस्थामा रहेकै बेला अष्ट्रेलियन ओपन टुर्नामेन्ट २०१७ मा भाग लिएकी थिइन् । प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुँदा उनी करिब २ महिनाको गर्भवती थिइन् । उक्त खेलमा सेरेनाले सातौँ अष्ट्रेलियन ओपन टाइटल पनि जितेकी थिइन् ।
गर्भावस्थामा पनि खेलकुदमा सक्रिय रुपमा सहभागी हुने एलिसिया, लिन्से र सेरेना मात्र पहिलो महिला होइनन् । यहाँ गर्भावस्थामा सहभागी हुने अमेरिकी खेलाडिबारे मात्र चर्चा गरिए पनि संसारका अन्य महिला खेलाडी पनि छन्, जसले गर्भावस्थामा पनि विभिन्न खेलखुदमा सहभागीता जनाएका छन् । तीमध्ये डच राइडर एंकी भ्यान ग्रन्सभेन सन् २००४ र क्यानडाकी क्रिष्टि मोरेले सन् २०१० मा ओलम्पिक गोल्ड मेडल जिते । त्यसबेला यी दुवै खेलाडी पाँच(पाँच महिनाको गर्भावस्थामा थिए । यस्तै मलेसियाकी खेलाडी नुर सुर्यानी मोहम्मद तेइवीले पनि आफू ८ महिनाको गर्भवती हुँदा ‘राइफल इभेन्ट २०१२’ प्रतिस्पर्धामा भाग लिएकी थिइन् ।
साभार ः अन्नपूर्ण पोष्ट