स्याङ्जा २६ असार । हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको महान् पर्व गुरूपूर्णिमा आज धुमधामका साथ मनाइँदै छ। धर्मशास्त्रका आधारमा प्रत्येक वर्ष असार शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइने यस पर्वलाई व्यासपूजा पूर्णिमा वा व्यासजयन्ती पनि भनिन्छ।
पौराणिक कालमा पराशर ऋषि र माझीपुत्री मत्स्यगन्धाबाट यसै दिन वेदव्यासको जन्म भएको, आषाढ शुक्ल पूर्णिमाकै दिन उहाले आफ्ना छोरा शुकदेवसहित ऋषिहरूलाई वेदवेदांग आदि धार्मिक ग्रन्थको दर्शन गराएको र गौतम बुद्धले पनि सोही पूर्णिमाकै दिन आफ्ना शिष्यलाई पहिलो उपदेश दिएकाले महत्वपूर्ण पर्वका रूपमा मनाउने चलन वैदिक कालदेखि नै सुरु भएको नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, धर्मशास्त्र विभाग प्रमुख प्राध्यापक डा. देवमणि भट्टराई बताउँछन्।
बौद्ध धर्मावलम्बीहरू यस दिनलाई धर्मचक्र प्रवर्तन दिवसका रूपमा मनाउँछन्। ‘गुरु’ शब्द दुईवटा अक्षर मिलेर बनेको हुन्छ। ‘गु’ को अर्थ अन्धकार र ‘रु’ को अर्थ प्रकाश हो। तसर्थ, शास्त्रले अन्धकाररूपी अज्ञानतालाई हटाउन ज्ञानरूपी उज्यालो वा शिक्षादीक्षा प्रदान गर्ने गुरुलाई ब्रह्मा, विष्णु, महेश्वर वा परब्रह्मस्वरूप मानेको छ। यस दिन ब्रह्म मुहूर्तमा वा सूर्योदयअगावै उठेर स्नान, सन्ध्याबन्धन गरी गुरूपूजा गर्ने विधान छ।
साक्षात् गुरुको नजिकमा र नजिकमा गुरु नभए गुरुको मूर्ति वा तस्बिरको मानसिक छवि निर्माण गरेर भक्तिभावपूर्वक पूजा गर्ने गरिन्छ। यसैबीच, आज स्याङ्जा लगायत देशभर गुरुप्रति भक्तिभाव देखाउदै आ आफना चालचलन अनुरुप गुरुसंगको सामिप्यतामारही गुरुपूर्णिमा मनाईदैछ ।