स्याङ्जा २० पुस । यसवर्ष स्याङ्जामा निकै कम सुन्तला फलेका छन् । यसवर्ष यहाँ अघिल्लो वर्षभन्दा ४० प्रतिशतले कम फलेको सुन्तला सुपरजोन कार्यालयको प्रारम्भिक अनुमान छ ।
गतवर्षको तुलनामा यसवर्ष समग्र जिल्लामा झण्डै आधाभन्दा कम सुन्तला फलेका हुन् । सुन्तला उत्पादनका लागि प्रख्यात स्याङ्जामा गतवर्ष भन्दा कम फल्नु, हिउँदमा खडेरी पर्नु, वर्षामा आवश्यकभन्दा बढि पानी हुनु र पाक्ने समयमा औंसा किराको प्रकोपका कारण सुन्तला उत्पादनमा कमी भएको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण सुन्तला सुपरजोनका प्रमुख माधबप्रसाद लम्सालले बताउनुभयो ।
गत वर्ष झण्डै १७ हजार मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको थियो । सुन्तलाबाट जिल्लाले ५५ करोड रुपैया आम्दानी गरेको थियो । सुन्तला उत्पादनका लागि उपयुक्त भूगोल भएकाले यहाँ सुन्तला सुपरजोन परियोजना संचालनमा छ । सुपरजोन अन्र्तगत १५ सय ९० हेक्टरमा र कृषि ज्ञान केन्द्र मार्फत ६ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती गरिएका छन् ।
जिल्लाको मुख्य उत्पादन सुन्तला हो । सुन्तलाबाटै वर्षेनी करोडौं रुपैयाँ भित्रयाइन्छ यहाँ । जिल्लाका ११ पालिकाका ९७ वडा मध्ये ८र९ वडा बाहेक सबैमा सुन्तला खेती गरिन्छन । यहाँका पाखा, पखेरा र खेतबारीका गहगह्रामा पनि सुन्तला रोपिएका छन् । हिजोआज सुन्तला पाकेर पहेंलपुर छन् ।
सुन्तला बिरुवा रोपेको ५ देखि ७ वर्षभित्रमा फल दिने हुँदा किसानको बिशेष रुची सुन्तला खेतीमा हुन्छ । बसाई सरेर जानेहरु पनि यहाँ सुन्तला रोपेका छन् । वर्षको दुईरचार पटक आएर मल, जल, गोडमेल गरेर पनि सुन्तला फलाएका छन् ।
गतवर्षको तुलनामा यसवर्ष करिब ४० प्रतिशत सुन्तला उत्पादनमा कमी भएको अनुमान गर्नुहुन्छ सुन्तला सुपरजोनका अध्यक्ष ताराप्रसाद अर्याल पनि । सुन्तला उत्पादनमा कम भएता पनि यसवर्ष बजारको समस्या नरहेको उहाको भनाईछ ।
गतवर्ष ४३ मेट्रिक टन सुन्तला फलेको बताउने पुतलीबजार नगरपालिका(११का मुक्ति अधिकारी यसवर्ष १९र२० टन मात्र फलेको बताउनुभयो । उहाले भन्नुभयो , ‘उत्पादन कम छ, तर मूल्य भने राम्रो छ । ब्यापारिले बगैंचामै आएर आज पनि प्रतिकिलो ७५ देखि ८० रुपैयाँमा खरिदेका छन् ।’
पुतलीबजार, वालिङ्, भीरकोट, चापाकोट, गल्याङ नगरपालिकाका अधिकांश वडामा सुन्तला खेती हुन्छ । दहथुम, अर्जुनचौपारी, एलादी, मनकामना, खिलुङ देउराली, ठूलाडिही, फापरथुम, बहाकोट, ओरष्टे, पौवेगौडे लगायतका वडा सुन्तला उत्पादनका मुख्य पकेट क्षेत्र हुन । तर, केही वडा बाहेक जिल्लाभर सुन्तला खेती अत्यन्तै राम्रो हुन्छ ।
स्याङ्जामा आन्तरिक रुपमा कात्तिकदेखि नै सुन्तला बिक्री गर्दछन् । यहाँ उत्पादित सुन्तलाको मुख्य बजार पोखरा, बुटवल, नारायणघाट, काठमाण्डौं हो । केही किसानले पोखरा र बुटवलका बजारमा पुरयाएर थोक बिक्री गर्ने गर्दछन् । सुन्तला ब्यपारी पनि बगैंचामै पुगेर खरिद गर्ने गरेका छन् ।
सुन्तलाका लागि चाहिने हावापानीसहित किसानका मेहनत पुगेकाले यहाँका सुन्तला निकै आर्कषण र स्वादिलो रहेको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख बिनोद हमालको भनाई छ । यहाका किसानका चाहना र माग बमोजिम सुन्तला खेती विस्तार र गुणस्तरीय उत्पादनमा ध्यान दिएका छौं ।