स्याङ्जा, २५ साउन । कानूनले २० वर्ष मुनिको विवाहलाई मान्यता नदिए पनि स्याङ्जामा ‘बालविवाह’ धेरै रहेको तथ्याङ्कले देखाएको छ । आर्थिक वर्ष २०८१÷०८२ मा जिल्लाका स्वास्थ्य संस्थामा २ हजार ५५९ महिलाले गर्भ परीक्षण गरेकोमा २१० युवती अर्थात ८.२ प्रतिशत महिलाहरू २० वर्षमुनि रहेको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।
जिल्लामा सुरक्षित प्रसूति सेवालिने ८८२ महिलामध्ये १२ दशमलब ३५ प्रतिशत अर्थात १०९ जना २० वर्ष नपुगेका युवती छन् । त्यस्तै ९२४ जनाले महिलाले गराएको सुरक्षित गर्भपतनमा ४३ जना अर्थात ४.६५ प्रतिशत महिला पनि बालविवाहकै सूचीमा रहेको प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालय स्याङ्जाका प्रशासक केशव चापागाईंले बताउनुभयो ।
२० वर्ष नपुग्दै आमा बन्ने किशोरीहरूको संख्या सरकारी निकायमा आधिकारिक रुपमा दर्ता हुनुले समस्या गम्भीर र चुनौतीपूर्ण रहेको जानकार बताउँछन् । जानकारका अनुसार कानूनी प्रावधानलाई व्यवहारमा उतार्न जनस्तरमै सचेतना र निगरानी बढाउनु आवश्यक छ । समाजमा बालविवाहलाई संस्कार नभएर ‘खतराको संकेत’ रूपमा बुझनु आवश्यक रहेको उहाहरुको भनाई छ ।
बताए ।
कार्यालयको तथ्याङ्क अनुसार १२ हप्तानपुगेका ८४१ महिलाले मेडिकलमा गर्भपतन गराएका छन् भने सर्जिकल विधिबाट ८१ र १२ हप्तामाथिका दुई जनाले गर्भपतन गराएका छन् । पछिल्लो वर्ष सुरक्षित प्रसूति सेवा लिनेमा दक्ष प्रसूतिकर्मीबाट६९५, दक्ष स्वास्थ्यकर्मी मार्फत १६८ सामान्य स्वास्थ्यकर्मीबाट १३, र ६ जनाले घरमै सुत्केरी सेवा लिएका छन् ।
जिल्लामा सुरक्षित प्रसूति तथ ागर्भपतन जिल्ला अस्पताल, पालिकाका ६ अस्पताल, २ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, दर्जनौं स्वास्थ्यचौकीसहित १२१ वटा संस्थाबाटसेवादिइन्छ।बालविवाहका कारणकिशोरी अवस्थामै गर्भधारण र प्रसूतिहुने क्रम रोक्न शिक्षा, चेतना र सामाजिकहस्तक्षेप आवश्यक देखिएको जिल्लास्थित स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् ।
पछिल्लो समय ७५३ जनामहिलाले प्रसूतितथागर्भपतन सेवालिएको बारेमा सरकारी निकायमातथ्याङ्क नै छैन् । चापागाईंका अनुसार सेवा सुविधाखोज्दै पाल्पा, गुल्मी र पोखरा गएकाले तथ्याङ्कमा देखिएको छैन् । सिमा क्षेत्रकामहिलाहरु सेवालिनछिमेकीजिल्लाजाने गरेका छन् ।
एम्बुलेन्स सेवानिःशुल्कभएको हुँदा धेरैजसो सेवाजिल्लाबाहिरका सुविधा सम्पन्नअस्पतालमाउपचार सेवालिएको देखिन्छ । गर्भपतनगर्नेहरूको हकमापनिगोपनीयताको कारणसुरक्षितस्थानखोज्ने र रोज्ने प्रवृत्तिरहेको तथ्याङ्कले स्पष्टपारेको छ ।